Strojenie gitary to podstawowa umiejętność, którą nabyć musi każdy wielbiciel tego instrumentu. Brzmienie gitary bowiem zależy nie tylko od jej konstrukcji, wykorzystanych przy produkcji komponentów czy też jakości założonych strun, ale także (a może przede wszystkim) od precyzji z jaką każda struna dostrojona została do odpowiedniego dźwięku. Zatem jak nastroić gitarę?
Choć wydawać by się mogło, że sam proces strojenia gitary jest względnie prosty, to w rzeczywistości na każdego, kto rozpoczyna swoją przygodę z 6-strunowym instrumentem czeka wiele pułapek.
Zacznijmy od podstaw
Zarówno gitara klasyczna, akustyczna, jak i elektryczna z reguły posiada 6 strun. Wyjątkiem są oczywiście gitary siedmio- czy ośmiostrunowe, które na razie pominiemy (podobnie jak instrumenty multiscale czy barytonowe).
W gitarze sześciostrunowej struny podzielone są na dwa rodzaje: wiolinowe oraz basowe. Każda ze strun oznaczona jest literą odpowiadającą dźwiękowi, do którego powinna zostać nastrojona. I tak patrząc od góry gryfu mamy kolejno struny E, A oraz D (basowe, grubsze) a poniżej G, B i znów E (wiolinowe, cieńsze).
Pamiętaj jednak, że w większości tabulatur kolejność strun zapisywana jest od dołu – linia znajdująca się najniżej reprezentuje strunę najgrubszą (nazywaną też E6), a linia znajdująca się na samej górze – najcieńszą (czyli E1).
W gitarze akustycznej wszystkie sześć strun wykonanych jest z reguły z tego samego materiału (brąz lub aluminium). W gitarze klasycznej natomiast mamy do czynienia ze strunami nylonowymi, gdzie struny basowe najczęściej posiadają metalową owijkę (np. z miedzi lub brązu) a wiolinowe nie. Podobnie w gitarze elektrycznej – basy wzmocnione są owijką, a wioliny nie.
Przejdźmy zatem do konkretów.
Jak nastroić gitarę? I co to w ogóle oznacza?
Do strojenia gitary korzystamy z kluczy (inaczej maszynek lub stroików) znajdujących się na główce instrumentu. Każdy klucz odpowiedzialny jest za nastrojenie jednej struny, a samo strojenie odbywa się właśnie poprzez naprężanie lub luzowanie danej struny.
Standardowy strój wygląda następująco: EADGBA i dokładnie odpowiada układowi, o którym wspomniałem wcześniej. Oczywiście korzystać można także z innych strojów, jednak na początek skupmy się na podstawowym wzorcu.
Strojenie odbywa się poprzez uderzanie kolejnych strun i naprężanie ich lub luzowanie do momentu otrzymania pożądanego dźwięku, reprezentowanego np. przez wskazania stroika.
Który tuner wybrać?
Tuner na klipsie
Czyli małego urządzenia z wyświetlaczem przypinanego na główce gitary. Urządzenie to najczęściej wyposażone jest w mikrofon lub czujnik drgań. Wykrywa on dźwięk o określonej częstotliwości i wyświetla odpowiadającą mu literę na małym ekranie. W momencie gdy grający trafi w odpowiedni dźwięk, stroik sygnalizuje to np. zmianą koloru wyświetlacza z czerwonego na zielony. Przykładem stroika na klipsie może być Boss TU-10 (cena ok. 139 zł) lub Ibanez PU3 (cena ok. 49 zł). Stroik na klipsie to najlepsze rozwiązanie jeśli posiadasz gitarę akustyczną lub klasyczną.
Zobacz Boss TU-10 w sklepmuzyczny.pl
Tuner podłogowy
To niewielkie urządzenie przypominające wyglądem efekt gitarowy. Od tunera na klipsie różni się tym, że aby nastroić gitarę należy wpiąć ją kablem Jack do znajdującego się w stroiku gniazda Input. Rozwiązanie takie skierowane jest do muzyków, którzy cenią sobie wygodę oraz często występują na scenie. Stroik taki bowiem może stać się elementem pedalboardu i może zostać uruchomiony za pomocą stopy w dowolnym momencie. Przykładami takiego stroika może być TC Electronic PolyTune 3 (cena ok. 399 zł, zobacz na Youtube) lub Joyo JF-326 Irontune (cena ok. 239 zł). Niektóre modele efektów lub multiefektów gitarowych oferują stroik jako dodatkową funkcjonalność wbudowaną w swoje urządzenia.
Zobacz Joyo JF-326 Irontune w sklepmuzyczny.pl
Tuner wbudowany w instrument
Dotyczy to gitar elektroakustycznych oraz elektroklasycznych, które posiadają wbudowaną elektronikę. Stroik taki najczęściej umieszczony jest na bocznej części pudła rezonansowego razem z elementami odpowiedzialnymi za kontrolę brzmienia instrumentu. Tuner wbudowany w elektronikę posiada z reguły niewielki, segmentowy wyświetlacz LED, który w prosty sposób sygnalizuje strój.
Aplikacja w telefonie
Na rynku znajdują się dziesiątki aplikacji, które pozwalają nastroić gitarę z wykorzystaniem wbudowanego w smartfon mikrofonu. Strojenie takie nie będzie należeć do szczególnie precyzyjnych (zwłaszcza w porównaniu do dedykowanych urządzeń podłogowych). Jednak w sytuacji, w której nie mamy pod ręką tunera, sprawdzi się równie dobrze co stroik na klipsie.
Własny słuch
To oczywiście wyższa szkoła jazdy. Strojenie instrumentu ze słuchu to trudna sztuka i korzystają z niej właściwie jedynie zaawansowani i doświadczeni gitarzyści. Tylko nieliczni są w stanie nastroić każdą strunę ze słuchu z dokładnością co do centa. Jednak wprawiony muzyk czy też osoba posiadająca słuch absolutny poradzi sobie z takim zadaniem bez problemu.
A zatem którą metodę strojenia gitary wybrać?
Cóż, to oczywiście zależy od okoliczności. Jeśli grasz głównie w domu najlepiej sprawdzi się stroik na klipsie lub darmowa aplikacja w telefonie. Dzięki nim w szybki i nieskomplikowany sposób nastroisz instrument lub dostosujesz jego strój do swoich potrzeb.
Jeśli jesteś natomiast muzykiem, który planuje występy na scenie oraz korzysta z dodatkowych efektów w czasie gry, polecam Ci zakup stroika podłogowego. Nie tylko ze względu na dużą czytelność wskazań, ale także wygodę wynikającą możliwości obsługi urządzenia za pomocą przełącznika nożnego. Warto także wspomnieć, że większość stroików podłogowych posiada tzw. funkcję True Bypass, która umożliwia wpięcie tunera w dowolne miejsce w łańcuchu efektów bez obaw o utratę jakości sygnału.
Strojenie ze słuchu natomiast polecam zawodowym muzykom lub osobom, które chcą wytrenować swój słuch. Stopniowe uczenie się strojenia instrumentu jedynie z wykorzystaniem swoich zmysłów to bardzo cenne doświadczenie dla każdego muzyka, które z pewnością zaprocentuje w przyszłości.
Polecamy również aby obejrzeć film na YouTube porównujący działanie TC Polytune (cena ok. 399 zł), Korg SHPRO, Korg SH, Boss TU 10 (cena ok. 139 zł) oraz Rowin LT20.
