Każdy instrumentalista stał kiedyś przed wyborem swojego instrumentu. Nie jest to taka prosta sprawa, jak mogłoby się wydawać. Czy jakość idzie w parze z ceną? Czy kupując drogi instrument mam gwarancję dobrego dźwięku? Czy kupując najtańsze skrzypce za 300 zł skreślam dziecku karierę muzyczną? To zaledwie kilka najczęstszych pytań, które zadaje sobie muzyk lub rodzic podczas poszukiwań idealnych skrzypiec. W tym artykule pomożemy Ci znaleźć odpowiedź na pytanie – jak dobrze wybrać skrzypce?
- Wykonanie
- Skrzypce fabryczne
- Instrumenty z manufaktury
- Instrumenty lutnicze
- Nauka wydobycia ładnego brzmienia
- Dopasowanie instrumentu
- Dobór akcesoriów
- Struny
- Smyczek
- Żeberko i podstrunnica
Wykonanie
Nie ma co ukrywać, że jest to sprawa podstawowa – od wykonania zależy jakość dźwięku, lekkość wydobycia go oraz wygoda grającego.
Skrzypce fabryczne
Są produkowane głównie ze sklejek drewna słabej jakości. Przy najniższej półce cenowej „wysokiej jakości drewno” jest w rzeczywistości… tekturą z cienką warstwą lipy na wierzchu. Widać to na pierwszy rzut oka po małej liczbie charakterystycznych słojów na drewnie. Z takich skrzypiec mimo starań nie wydobędziemy ładnego dźwięku, co może być dużym zniechęceniem dla małego muzykanta.
Oczywiście znajdziemy też instrumenty fabryczne lepszej jakości. Wykonane ze znacznie lepszego drewna, z wyższej jakości osprzętowaniem (przy tańszej opcji kołki, podbródek, strunociąg i guzik są plastikowe, przy opcji droższej – zazwyczaj hebanowe). Różnica cenowa jest stosunkowo niewielka – najtańsze skrzypce fabryczne to koszt ok. 300 zł, te odrobinę lepsze zaczynają się od około 1000 zł.
Warto pomyśleć o lepszej opcji chociażby ze względu na brzmienie. O ile na najtańszych skrzypcach jest to niemalże niemożliwe, o tyle z instrumentu za 1000 zł jesteśmy już w stanie ten dźwięk wydobyć. Nie będzie to brzmienie konkursowe, ale dla rozpoczęcia nauki jak najbardziej wystarczające.
Instrumenty z manufaktury
To instrumenty wykonywane ręcznie przez kilku osób wyspecjalizowanych w innych elementach. Jedna osoba odpowiedzialna jest za główkę, jedna za podstrunnicę itd. Są to instrumenty znacznie lepszej jakości niż fabryczne, a cena jest niższa niż w przypadku instrumentów lutniczych. Dobry instrument z manufaktury to koszt ok. 3000 – 6000 zł.
Warto przy szukaniu instrumentu zapoznać się z tą opcją, gdyż niejednokrotnie swoim brzmieniem i wykonaniem niemalże dorównują instrumentom lutniczym.
Instrumenty lutnicze
Możemy je zakupić już gotowe bądź, po rozmowie z lutnikiem, zaczekać i otrzymać instrument zrobiony „pod nas”. Kupując u lutnika zawsze mamy możliwość zagrania na instrumencie, przetestowania go i sprawdzenia. Czy jest on dla nas wygodny? Jak bardzo podoba nam się jego brzmienie? Czy nie męczymy się, wydobywając dźwięk? Warto z tej opcji korzystać, a nie kupować w ciemno. Może być, że bardzo dobry instrument za 10,000 zł w naszych rękach nie brzmi dobrze. Ale o tym przeczytacie trochę dalej. Instrumenty lutnicze cenowo zaczynają się raczej od 7000 zł wzwyż.
Nauka wydobycia ładnego brzmienia
Gdy 6-letnie dziecko rozpoczyna swoją przygodę ze skrzypcami nie wie jeszcze czym jest ładne brzmienie, prowadzenie melodii. Co więcej, na lekcjach też nie uczy się tego od razu. Zaczyna się zazwyczaj od poprawnego trzymania instrumentu i smyczka, nauki stawiania palców i ćwiczenia intonacji. W rezultacie dziecko przez ok. pół roku nie zwraca uwagi na to, czy dźwięk pojawia się od razu. Czy razem z nim słychać jakieś brzęczenie czy skrzypy. Zatem jakie wybrać skrzypce młodemu skrzypkowi?
Uwierzcie, że warto od małego zainwestować w instrument, przy którym wydobycie dźwięku nie będzie graniczyło z cudem. Dzieci w tym wieku niesamowicie szybko wszystko chłoną i z własnego doświadczenia wiem, że oduczenie się złych nawyków (w tym również granie brzydkim, płaskim i nierównomiernym dźwiękiem), które „zdobyło” się na początku edukacji, jest pracą bardzo trudną i żmudną.
O wiele lepiej od samego początku umożliwić dziecku grę pięknym dźwiękiem, nawet jeśli ono samo jeszcze do końca nie wie jak je wydobyć.
Dopasowanie instrumentu
Nie jest to raczej istotna kwestia przy wyborze pierwszego instrumentu. Dziecko samo jeszcze nie potrafi rozeznać jakie są jego możliwości i wymagania, ale stanowczo jest to kluczowa kwestia przy bardziej świadomym wyborze. Każdy skrzypek, altowiolista czy jakikolwiek inny instrumentalista jest inny. Każdy ma inną wagę, siłę, a z tym wiąże się chociażby nasz nacisk smyczka czy siła palców w lewej ręce.
Nie ma również dwóch takich samych instrumentów lutniczych. Jedne skrzypce będą wymagały więcej siły i „brutalności” w grze, a inne wydawać będą ładniejszy dźwięk przy subtelniejszym traktowaniu. W związku z tym warto znać własne możliwości i upodobania, testować różne rozwiązania, słuchać, czy brzmienie danego instrumentu nam odpowiada i w ten sposób spróbować znaleźć idealny model dla siebie i swoich wymagań.
Dobór akcesoriów
Wybrałeś już swoje idealne skrzypce/altówkę? Świetnie! Teraz czas na dobranie odpowiedniego podbródka żeberka, strun oraz smyczka! Nie jest to sprawa tak złożona, jak przy wyborze skrzypiec, ale również jest bardzo istotna.
Struny
Jeśli zdecydowałeś się wybrać skrzypce lutnicze, to najprawdopodobniej najlepiej brzmiały będą struny, które założył lutnik. Warto wiedzieć, że nie każde struny brzmią tak samo – jedne są cieplejsze, inne bardziej metaliczne, a i struny, które kupił Twój kolega i Ci się podobają mogą na Twoim instrumencie niestety nie brzmieć.
Dlatego eksperymentuj, sprawdzaj, pytaj, doradzaj się profesjonalistów, ale przede wszystkim – słuchaj. Twój instrument powinien być z Tobą tak dobrze zintegrowany jak część Twojego ciała, więc jego brzmienie musi Ci się podobać.
Smyczek
Podobnie jest ze smyczkami – mają różne wagi, różne wykonanie, a odpowiedni dobór smyczka jest bardzo ważną sprawą. Najtańszy model nie sprawdzi się przy bardziej wymagających sposobach gry. Również ten droższy może Ci nie podpasować – niektóre wymagają cięższej ręki do osiągnięcia pięknego dźwięku, a niektóre wręcz przeciwnie – przy cięższej ręce „wciskają się” w strunę, wydając zgrzyty.
Podbródek i żeberko
Podbródek i żeberko są raczej dla Twojej wygody – ważne jest, by obserwować swój sposób gry. Większość podbródków ustawionych jest na boku instrumentu, ale jest też spora ilość osób, które brodę trzymają bliżej środka, na strunnicy. U nich stanowczo lepiej sprawdzą się modele mocowane właśnie na środku, tuż nad strunnicą. Zły dobór podbródka może skutkować brakiem stabilności skrzypiec, które przecież trzymamy między brodą, a ramieniem. Zdarzają się również osoby, którym wygodniej gra się bez podbródka. Grunt to obserwować i znaleźć najwygodniejszą opcję dla siebie.
Podobnie jest z żeberkiem – są modele wyższe, niższe, a przecież każdy ma inną długość szyi. Sprawa jest jednak prostsza, gdyż większość żeberek ma regulowaną wysokość i łatwiej jest znaleźć wygodny i odpowiedni model.
Jak wybrać odpowiednie skrzypce? Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Zwłaszcza, gdy zapisujemy 6-letnie dziecko do szkoły muzycznej, a nie wiemy, czy za rok mu się nie znudzi. Jeśli nie jesteśmy w stanie zakupić od razu lepszego instrumentu, na którym gra będzie przyjemnością, warto pomyśleć o wypożyczeniu. Zachęcam jednak do jak najszybszego obcowania z dobrym instrumentem i ładnym brzmieniem, gdyż z pewnością zaowocuje to w przyszłości.
